Việc Facebook cùng loạt dịch vụ của hãng, gồm tất cả Messenger, Instagram và WhatsApp đồng loạt bị sập trên toàn thế giới đang là chủ đề gây xôn xao trong giới công nghệ cũng như trong cộng đồng người sử dụng Internet.
Sau khi sự cố được hoàn thiện và các dịch vụ dần trở lại hoạt động bình thường, CEO Mark Zuckerberg của Facebook mới lên tiếng xin lỗi người sử dụng, nhưng cho đến nay cả Facebook lẫn Zuckerberg đều chưa đưa ra nguyên do dẫn đến trong số sự cố nghiêm trọng nhất trong lịch sử của mạng xã hội này.
Nhiều giả thuyết đã được đưa ra về nguyên nhân dẫn đến sự cố của Facebook, gồm tất cả cả việc mạng xã hội này bị tin tặc tấn công. Tuy vậy, theo các chuyên gia công nghệ, nguyên do của sự cố liên quan đến việc Facebook thay đổi các thiết lập về hệ thống phân giải tên miền và sự cố về giao thức kết nối Internet.
Hệ thống phân giải tên miền tên miền (DNS – Domain Name System) về cơ bản là một hệ thống giúp chuyển đổi các tên miền của các trang web mà chúng ta vẫn chọn dùng hàng ngày (chẳng hạn trang web Dantri.com.vn) sang địa chỉ IP vật lý (dạng số, ví dụ 222.255.27.51) tương ứng với tên miền đó.
Để dễ hiểu, cũng có thể xem DNS như một cuốn danh bạ smartphone, có chức năng tìm và dịch tên miền sang địa chỉ IP. DNS sẽ giúp “dịch” tên miền sang địa chỉ IP để trình duyệt web và truy cập được vào đúng trang web người sử dụng muốn. Điều này sẽ giúp người sử dụng dễ dàng truy cập vào các trang web thông qua tên miền dễ nhớ của chúng, thay vì phải ghi nhớ dãy số IP dài và phức tạp.
“Sự cố của Facebook có vẻ như liên quan đến DNS, tuy vậy, đó chỉ là một giả thuyết của vấn đề”, Troy Mursch, Giám đốc nghiên cứu của công ty an ninh mạng Bad Packets, nhận định.
Trong lúc đó, theo nhận định của các chuyên gia thuộc hãng bảo mật và dịch vụ Internet Cloudflare (Mỹ), nguyên do dẫn đến sự cố liên quan đến Border Gateway Protocol (BGP), một giao thức quan trọng trên mạng Internet. Về cơ bản, BGP là trong số hệ thống mà mạng Internet chọn dùng để đưa lưu lượng truy cập của người sử dụng đến nơi cần đến càng nhanh càng tốt và khi giao thức này gặp sự cố, người sử dụng không thể nào vào được đến trang web và dịch vụ trực tuyến mà mình mong muốn.
“Internet theo nghĩa đen là một mạng lưới các mạng và nó được gắn kết với nhau bởi BGP. BGP cho phép một mạng (ví dụ Facebook) thể hiện sự hiện diện của nó với các mạng khác, tạo thành một mạng lưới Internet. Trong trường hợp sự cố vừa xảy ra, các nhà cung cấp dịch vụ mạng Internet và các mạng khác không tìm thấy sự hiện diện của mạng Facebook, vì vậy Facebook đã biến mất trên Internet”, Cloudflare giải thích về tầm quan trọng của BGP.
Nếu xem DNS giống như một cuốn danh bạ smartphone, thì BGP sẽ là hệ thống điều hướng, quyết định đường đi của gói dữ liệu trên đường siêu cao tốc thông tin. Người sử dụng phổ bình thường không chọn dùng BGP một cách trực tiếp, mà các nhà cung cấp dịch vụ Internet mới chọn dùng BGP để tìm đường đi trên Internet. BGP được xem là trong số giao thức quan trọng nhất chắc chắn tính kết nối của Internet.
“Với việc cả DNS lẫn BGP gặp sự cố, các gói dữ liệu được gửi đến Facebook và các dịch vụ của hãng sẽ được gửi vào “lỗ đen”. Về cơ bản, Facebook sẽ biến mất toàn bộ khỏi Internet”, Troy Mursch nhận định.
Tuy vậy, câu hỏi đặt ra là tại sao những tuyến đường kết nối đến Facebook đều gặp sự cố trong một nhiều ngày như vậy? Theo John Graham-Cumming, Giám đốc công nghệ Cloudflare, nguyên do là vì Facebook đã có cấu hình sai bộ định tuyến của hãng.
“Có vẻ như Facebook đã làm gì đó với bộ định tuyến của họ, bộ định tuyến đã khiến Facebook không thể kết nối với phần còn lại của Internet”, John Graham-Cumming nhận định.
Theo một số thông tin nội bộ, sự cố thậm chí khiến cho mạng nội bộ của Facebook gặp sự cố và nhân viên của hãng phải chọn dùng các dịch vụ của bên thứ 3 như FaceTime của Apple để liên lạc với nhau, điều này giải thích nguyên do vì sao Facebook lại mất nhiều thời gian như vậy để hoàn thiện sự cố.
Sự cố xảy ra với Facebook cho thấy tính chất phức tạp của mạng Internet, khi mà một công ty top 1 về công nghệ như Facebook cũng gặp phải sự cố và phải rất vất vả mới cũng có thể hoàn thiện được.
Theo The Verge/Wired/Unilad
